ใบแปะก๊วยคืออะไร?

• สารสกัดใบแปะก๊วย (Ginkgo biloba extract) ใบแปะก๊วยเป็นพืชสมุนไพรที่มีประวัติการใช้ยาวนานกว่า 1,000 ปี
  ส่วนที่นิยมนำมาใช้คือ ใบ โดยผ่านการสกัดจนได้สารสำคัญ ได้แก่
  
  • Flavone Glycosides: กลุ่มสารต้านอนุมูลอิสระ
    
  • Terpene Lactones (เช่น Ginkgolides และ Bilobalide): มีบทบาทในการไหลเวียนเลือดและการทำงานของสมอง
    
• สูตรที่ได้รับการวิจัยมากที่สุดคือ EGb 761 ซึ่งมาตรฐานสารสำคัญชัดเจน (24% flavone glycosides, 6% terpene lactones) (งานวิจัย)
  
• บรรเทาอาการในผู้ป่วยสมองเสื่อมเล็กน้อย–ปานกลาง: หลายการทบทวนพบว่า EGb 761 (โดยเฉพาะ 240 มก./วัน) ช่วยการรับรู้ การทำกิจวัตร และคะแนนประเมินโดยรวม “ดีกว่ายาหลอกเล็กน้อยถึงพอควร” ในผู้ป่วยบางกลุ่ม (งานวิจัย)

ประโยชน์ของสารสกัดใบแปะก๊วย

1. บำรุงสมองและความจำ

• ใช้กันแพร่หลายเพื่อ ช่วยบรรเทาอาการสมองเสื่อมเล็กน้อย–ปานกลาง เช่น อัลไซเมอร์ หรือความจำถดถอยในผู้สูงอายุ
  
• งานวิจัยบางส่วนชี้ว่า การรับประทาน 120–240 มก./วัน ต่อเนื่องอย่างน้อย 3–6 เดือน อาจช่วยให้การจดจำและการทำกิจวัตรประจำวันดีขึ้น
  
• อย่างไรก็ตาม ไม่พบหลักฐานชัดเจน ว่าสามารถ “ป้องกัน” สมองเสื่อมได้
  

2. ระบบการไหลเวียนโลหิต

• ช่วยให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น โดยเฉพาะที่สมองและแขนขา
  
• จึงถูกใช้ในผู้ที่มีอาการ เวียนหัว มือเท้าเย็น ชาปลายมือปลายเท้า
  
• แต่ในการรักษาโรคหลอดเลือดตีบตัน (Peripheral Artery Disease) ผลวิจัยยังไม่ชัดเจน
  

3. อาการหูอื้อ เวียนศีรษะ

• มีการนำไปใช้ในผู้ที่มีอาการ หูอื้อ เวียนหัว บ้านหมุน จากปัญหาการไหลเวียนในหูชั้นใน
  
• แต่หลักฐานยังไม่แน่นหนาพอที่จะยืนยันว่าใช้ได้ผลในทุกคน
  

4. คุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ

• สารฟลาโวนอยด์ในใบแปะก๊วยมีฤทธิ์ ต้านอนุมูลอิสระ ช่วยปกป้องเซลล์จากความเสียหาย
  
• มีงานศึกษาบางส่วนที่บอกว่าอาจช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ผิวและระบบประสาท
  

ข้อควรระวัง

• อาจมีผลข้างเคียง เช่น ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ คลื่นไส้ ปวดท้อง
  
• ผู้ใช้ยาละลายลิ่มเลือด/ยาต้านการแข็งตัวของเลือด (เช่น วาร์ฟาริน แอสไพริน) ควรหลีกเลี่ยง เพราะอาจเพิ่มความเสี่ยงเลือดออก
  
• ควรหยุดใช้ก่อนการผ่าตัดอย่างน้อย 1–2 สัปดาห์
  
• หญิงตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร: ยังไม่มีข้อมูลความปลอดภัยเพียงพอ
  
• เมล็ดแปะก๊วย (ต่างจากสารสกัดใบ) มีสารที่อาจก่อชัก ไม่ควรรับประทานดิบ ๆ หรือในปริมาณมาก

วิธีใช้และปริมาณที่พบบ่อย

• ปริมาณที่ใช้ในการวิจัย: 120–240 มก./วัน แบ่งรับประทาน 2–3 ครั้ง
  
• การเลือกผลิตภัณฑ์ควรตรวจสอบว่าเป็น สารสกัดมาตรฐาน (EGb 761) เพื่อให้ได้ปริมาณสารสำคัญที่เหมาะสม
  
• ไม่ควรคาดหวังผลลัพธ์ทันที ควรใช้ต่อเนื่องอย่างน้อย 8–12 สัปดาห์